Beter/eten
Over de invloed van voeding op onze gezondheid. Deze week: ga je dood van een paar flinke eetlepels nootmuskaat?
Dodelijk gif verwacht je niet direct in het kruiden- en specerijenrekje van je eigen keuken. Toch publiceerde het wetenschappelijk tijdschrift voor internisten Netherlands Journal of Medicine onlangs een artikel over een vergifting door nootmuskaat. In de traditionele Hollandse keuken wordt nootmuskaat vaak gebruikt bij gekookte sperziebonen, bloemkool, spruitjes en asperges.
Heel af en toe wordt nootmuskaat gebruikt als partydrug. Het bevat namelijk het stofje myristicine, dat in het lichaam wordt omgezet naar mmda. Die afkorting lijkt erg op mdma, beter bekend als ecstasy? Klopt. Het is dan ook, net als lsd, een psychedelische drug die hallucinaties kan veroorzaken. Mits je er voldoende van inneemt. Populair is nootmuskaat niet als recreatieve drug, want de bijwerkingen zijn niet misselijk: hartkloppingen, duizeligheid, een droge mond, moeite met plassen en paniekaanvallen, om maar wat te noemen.
Die nacht werd de internist wakker met een droge mond en een high gevoel.
Een beetje nootmuskaat over je groente zal geen gevaren opleveren. Maar pas op bij uitschieten, zegt internist Jeanine Roeters van Lennep van het Erasmus MC in Rotterdam. Zij is een van de auteurs van het artikel over nootmuskaatvergifiting in het internistentijdschrift. ‘Het slachtoffer was ik zelf!’, roept ze. Roeters van Lennep was op een internistencongres in Maastricht en ging ’s avonds dineren met collega’s. Het was een Hollandse avond met asperges, vertelt ze. ‘Op tafel stonden bakjes met nootmuskaat en een theelepeltje erbij. Onder het praten deed ik iets te veel nootmuskaat op de asperges. Het was een beetje bitter, maar verder dacht ik er niet bij na.’
Die nacht werd de internist wakker met een droge mond en een high gevoel. De volgende ochtend kon ze de weg naar de ontbijtzaal niet vinden. Collega’s die naar haar toe kwamen, herkende ze niet. ‘Ze hebben me maar naar de spoedeisende hulp gebracht. Maar daar konden ze niets vinden.’
Pas terug in de auto realiseerde ze zich wat het was: een nootmuskaatvergiftiging. Dat komt volgens Roeters van Lennep waarschijnlijk vaker voor dan veel artsen denken. Bij 5 gram, dat zijn twee flinke theelepels, kun je al klachten krijgen als buikpijn, braken, sufheid of juist onrust of paniek. Een gejaagde hartslag en een hoge bloeddruk komen ook voor.
Fatale incidenten zijn gelukkig erg zeldzaam. In de literatuur zijn slechts een paar dodelijke gevallen van nootmuskaatvergiftiging gerapporteerd. Zo was er een 8-jarig jongetje dat stierf nadat hij 15 gram – zo’n 3 eetlepels – nootmuskaat binnen had gekregen. Hoe lichter je bent, hoe gevaarlijker de geraspte noot is. Iemand van 70 kilo moet zo’n 39 tot 59 gram nootmuskaat gebruiken voordat Magere Hein eindelijk komt aankloppen. Een hele prestatie als dat lukt. In theorie kan het dus wel. Advies van de dokter: ‘Gebruik geen bakje en los lepeltje voor nootmuskaat, maar een noot en een raspje of een kruidenstrooier met heel kleine gaatjes.’
Dit artikel werd op 11 juni 2016 gepubliceerd in de rubriek Beter/Eten in de Volkskrant (©).