Over tal van voedingsmiddelen, kruiden, pillen en drankjes wordt gezegd dat ze de zin in seks verhogen. Maar werken ze ook? En zijn ze veilig? 6 lustopwekkende liefdesboosters op een rij, met commentaar van gynaecoloog en medisch seksuoloog Esther Nijhuis, huisarts-seksuoloog Peter Leusink en seksuoloog Astrid Kremers.
1 Spaanse vlieg
In de lijst van lustopwekkende middelen – ook wel afrodisiaca genoemd – is dit het bekendste. De naam is misleidend: het gaat hier niet om een vlieg, maar om een kever uit de familie oliekevers of Meloidae. Blaarkevers, worden ze ook wel eens genoemd. Dat is niet voor niets: als er gevaar dreigt, scheidt het beestje een irriterende stof af die blaren kan veroorzaken. De kever is smaragdgroen van kleur. De bovenkant van het lijf heeft een metaalglans. Libidoboosters met spaanse vlieg, bevatten de stof cantharidine, dat gewonnen wordt uit de gedroogde en vervolgens fijngemalen kever. Het zou vooral mannen een grotere en stijvere erectie bezorgen en voor een geiler gevoel zorgen. Maar ook vrouwen hebben baat bij dit middel, zeggen websites die spaanse vlieg verkopen. Het zou ‘de liefdesreceptoren in ons lichaam stimuleren’, met als resultaat: meer zin in seks, een opzwellende en gevoeligere clitoris en zelfs verliefde gevoelens. Verder melden sommige websites dat de ingrediënten van de drankjes of tabletten 100 procent natuurlijk zijn en ‘dus’ geen bijwerkingen geven.
De waarheid is minder romantisch, vertelt Esther Nijhuis. ‘In werkelijkheid zorgt deze bijtende stof voor ontstekingsachtige verschijnselen in de blaas en de nieren. Daardoor ontstaan er bloedophopingen in het bekken. Omdat er meer bloed naar de schaamstreek gaat, krijgen mannen misschien makkelijker een erectie. Ook vrouwen kunnen door het irriterende gevoel het idee krijgen: ik voel iets, dan heb ik vast zin. Het probleem met dit middel is dat cantharidine giftig is en moeilijk te doseren valt. Je kunt pijn krijgen bij het plassen en er kan bloed in je urine zichtbaar zijn. Mannen lopen het risico op priaprisme: een erectie die urenlang duurt en schade aan de penis kan veroorzaken. Maar dat is nog niet alles: het kan leiden tot nierfalen en maagbloedingen. Daar kun je dood aan gaan! Een middel met natuurlijke ingrediënten is dus niet automatisch onschuldig. In de natuur komen tal van dodelijke gifstoffen voor.’
Ook Peter Leusink raadt het middel af: ‘Dat er meer bloed naar de geslachtsdelen gaat, betekent niet dat je automatisch ook meer zin in seks krijgt. Dat is een illusie waarin we graag willen geloven, maar zo werkt het niet. Een seksuele prikkel krijgen is niet genoeg, je moet ook gemotiveerd zijn om iets met die prikkels te doen. Als je zo’n middel neemt en gaat wachten tot je zin krijgt, zal er niets gebeuren. In dit geval is het middel ook nog eens schadelijk voor de gezondheid. De verkoop van Spaanse vlieg is niet gereglementeerd. Je weet nooit wat er precies in het product zit. Niet doen dus.’
2 Oesters
De Griekse godin van de liefde, Aphrodite, werd volgens de overlevering geboren in de zee. Vandaar dat aan veel zeevruchten lustopwekkende eigenschappen worden toegeschreven. Oesters zijn het bekendste voorbeeld. Maar waarom eigenlijk? De theorie erachter is niet zo heel gek. Oesters bevatten namelijk zink, een belangrijke voedingsstof voor de productie van testosteron en sperma. Maar er zijn eigenlijk nauwelijks goed opgezette, gecontroleerde studies naar een eventueel effect van het eten van oesters gedaan, vertelt Esther Nijhuis. ‘Het is ook nogal twijfelachtig of alleen het eten van een voedingsmiddel waarin veel zink zit lustopwekkend zou werken.’ Toch zit er wel iets in, vindt Astrid Kremers. ‘Het eten van oesters alleen zal niet werken. Zeker niet als je samen in je joggingbroek op de bank voor de tv gaat hangen. Maar als je een avond voorbereidt met een mooi gedekte tafel, sfeervolle muziek, oesters en bijvoorbeeld een glas champagne, dan heeft dat ook iets chics. Het is een vorm van speciale aandacht. Je laat zien dat je je best doet voor de ander en dat hij of zij belangrijk voor je is. In die context kan het eten van oesters natuurlijk best een effect hebben. Seks hoeft niet altijd bloedserieus te zijn. Het kan leuk zijn om met voedsel te spelen dat de illusie geeft dat je er opgewonden van wordt. Denk aan slagroom: de structuur alleen al lijkt op strelen.’
Peter Leusink merkt nog op dat de vorm van de oester doet denken aan de vagina van een vrouw. ‘Dat kan misschien ook je gedachten naar seks leiden. Hetzelfde wordt gezegd van asperges. Die lijken, met enige fantasie, op een penis. Toch is het meer bijgeloof dan iets anders. Zo wordt in China de fallusvormige hoorn van de neushoorn al sinds de oudheid gezien als libido- of potentieverhogend middel, terwijl er nooit een effect is aangetoond.’
3 Orgasmecrèmes en penisbalsems
‘Het werd meteen ijskoud daar. Alsof iemand 15 ijsblokjes tussen m’n schaamlippen had geplakt. Een minuutje later voelde het juist weer ontzettend heet. Angstvisioenen over derdegraads verbrandingen maakte zich van mij meester. Rustig blijven, moest ik. Rustig blijven. Aan geile negers denken, geile negers van het kaliber Samuel L. Jackson en daar dan 10 tegelijk van.’ Toen blogger Luna op maanisch.nl vijftien jaar geleden een van de eerste orgasmecrèmes op de Nederlandse markt probeerde, was het even schrikken. Inmiddels zijn er tientallen verschillende soorten en merken crèmes en gels verkrijgbaar, die allemaal een hogere gevoeligheid van de clitoris beloven. Daardoor zouden vrouwen gemakkelijker een orgasme krijgen.
Veel van deze producten bevatten L-arginine, vertelt Esther Nijhuis, een aminozuur afkomstig uit eiwit. Dat wordt in zacht weefsel, zoals de slijmvliezen en de huid, omgezet in stikstofoxide en dat bevordert de werking van zwellichaampjes: de clitoris en de twee zwelorganen in de penis. Het gevolg: de weefsels van de geslachtsdelen lopen gemakkelijker vol met bloed. ‘In theorie, tenminste’, zegt de medisch specialist, ‘want deze werking kunnen we in onderzoek slecht aantonen. Het is de vraag of je deze stof via de huid wel makkelijk kunt opnemen.’ Naast L-arginine zit er vaak menthol of eucalyptus in de crème of gel. Dat zou de absorptie van L-arginine bevorderen en de vagina vochtiger maken. Maar ook hier geldt: er zijn geen studies die de effectiviteit van het product aantonen. ‘Wat wel bekend is, is dat deze crèmes flinke bijwerkingen kunnen veroorzaken’, waarschuwt Nijhuis. Vijftien procent van de vrouwen die aan de studies meededen, haakte voortijdig af omdat het product vaginale branderigheid veroorzaakte.
Peter Leusink probeerde zelf een penisbalsem uit. ‘Het doet wel iets op de huid’, vertelt hij. ‘Het product geeft een tintelend, verkoelend gevoel. Maar het is niet zo dat je er opgewonden van wordt. Het bevordert de erectie ook niet.’ Het valt hem op dat de meeste producten zo tussen de 15 en 20 euro kosten. ‘Het is vooral marketing van een illusie waarin veel mensen graag willen geloven.’
4 Receptgeneesmiddelen
Vrijwel iedereen kent het blauwe pilletje met de naam Viagra oftewel sildenafil. De deskundigen zijn het erover eens: dit is bewezen effectief. Het zorgt voor een betere bloedtoevoer naar de penis. Daardoor is het voor de man gemakkelijker om een erectie te krijgen en te houden. Het middel heeft wel een vervelende bijwerking: hoofdpijn. Niet echt welkom als je een opwindende avond hebt gepland. En: het is hooguit drie tot vier uur werkzaam. Om die redenen schrijven artsen liever het langerwerkende zusje van Viagra voor: Cialis, ofwel tadalafil. Omdat het middel veel langer werkt, staat Cialis ook bekend als ‘weekendpil’. Veel prettiger voor mannen met faalangst, zegt Peter Leusink: ‘Bij Viagra kunnen mannen het gevoel hebben dat je binnen een paar uur moet scoren, anders is je kans voorbij. De prestatiedruk wordt dan erg groot.’ Een erectiepil is vooral geschikt voor mannen die door een medische aandoening minder gemakkelijk kunnen klaarkomen. ‘Diabetes bijvoorbeeld’, zegt Leusink, ‘of mannen met hart- en vaatziekten. Maar pas op: mannen met angina pectoris – pijn op de borst bij inspanning – die nitraten slikken, moeten voorzichtig zijn met dit middel. Gebruik het dus nooit zonder overleg met de behandelend arts en bestel het dus ook niet zomaar op internet.’
Werkt Viagra bij vrouwen? Leusink: ‘Het bevordert wel de bloedtoevoer naar de vagina, maar bij vrouwen zorgt dat niet automatisch voor opwinding. Er is één uitzondering: vrouwen die antidepressiva slikken en daardoor niet vochtig worden, hebben zeker baat bij Viagra. Als arts schrijven we het echter zelden om die reden voor: je kunt ook een glijmiddel gebruiken.’
Een receptmiddel voor vrouwen is echter wel in aantocht: Addyi. Deze roze pil is goedgekeurd voor de Amerikaanse markt, maar het is nog niet zeker of de pil in Nederland verkocht gaat worden. Het middel zou werken op twee neurotransmitters in de hersenen: serotonine en dopamine. Verwacht er niet te veel van, zeggen de experts. ‘Onderzoek laat zien dat het dagelijks slikken van Addyi tot hooguit één extra vrijpartij per maand leidt’, zegt Esther Nijhuis. Bovendien, stelt Astrid Kremers, is ‘geen zin hebben’ bij vrouwen vaak helemaal geen lichamelijke kwestie. ‘Alle vrouwen die in mijn praktijk komen, krijgen na verloop van tijd weer een plezierig seksleven. Ze worden gewoon niet op de juiste manier gestimuleerd!’ Lachend: ‘Echt waar: geef ze een goede minnaar en weg is het probleem. En het goede nieuws is: dat kun je leren.’
5 Alcohol en cocaïne
Al vele eeuwen lang staat alcohol bekend als een lustopwekkend liefdeselixer. Maar je moet er niet te veel van nemen. ‘It provokes the desire, but it takes away the performance’, staat in het toneelstuk Macbeth van Shakespeare. Wijze woorden, die ook nog eens wetenschappelijk verantwoord blijken te zijn. Twee glazen alcohol ontspant en maakt je wat losser en ongeremder. Maar een grote hoeveelheid drank maakt klaarkomen een stuk moeilijker. Astrid Kremers raadt wel eens een glas wijn aan om ‘in de stemming te komen’, net als haar collega’s Peter Leusink en Esther Nijhuis. ‘Het brein wordt ontvankelijker voor seksuele prikkels’, verklaart Nijhuis. ‘Ook verhoogt het een héél klein beetje het testosterongehalte in het bloed.
De website drugsinfoteam.nl krijgt wel eens vragen over cocaïne als genotsverhogend middel. Voor mannen geldt dat een relatief lichte dosis cocaïne vaak een langdurige erectie bevordert, maar het is ook moeilijker om het punt van klaarkomen te bereiken. En: wanneer er teveel cocaïne wordt gesnoven, treedt vaak impotentie op, meldt het centrum. ‘Dat heeft te maken met het stijgen van het dopamineniveau in de hersenen’, zegt Nijhuis. Sommige vrouwen melden dat zij het lekker vinden om cocaïne op de clitoris te smeren. Dat zou een tintelend gevoel geven. Nijhuis: ‘Het kan de slijmvliezen prikkelen en misschien daarna wat verdovend werken. Ik denk dat het vooral een soort placebo-effect is. Bovendien kunnen, net als bij het gebruik van crèmes, huidirritaties ontstaan.’
6 Ginseng
Ginseng wordt gemaakt de wortels uit het geslacht Panax van de Klimopfamilie (Araliaceae). Panax is een Latijns woord dat ‘allesgenezer’ betekent, verwant met panacee. Het van oorsprong Chinese kruid wordt dan ook voor van alles en nog wat ingezet, van geheugenproblemen en het immuunsysteem tot en met astma, diabetes en, jawel, als seksbooster. Koreaanse rode ginseng zou zelfs erectiestoornissen kunnen verhelpen en de opwinding verhogen bij vrouwen in de overgang . Is dat zo? ‘Volgens sommige onderzoekers zijn daar aanwijzingen voor’, meldt Peter Leusink. ‘Toch kunnen we niet direct naar de winkel rennen om massaal ginseng in te slaan: ‘De studies waren methodologisch niet heel sterk opgezet, dus hard bewijs hebben we nog niet. Ik raad het niet aan.’ Bovendien is het gebruik van kruiden, ook al zijn ze natuurlijk, niet ongevaarlijk. Gebruik van ginseng kan tot maagdarmklachten en bloedingen leiden. Mensen die bloedverdunners gebruiken, kunnen het kruid beter laten staan, net als vrouwen die hormoongevoelige borstkanker hebben gehad. ‘Er is ook geen veilige dosis vastgesteld. Wees dus altijd voorzichtig met kruiden’, adviseert Esther Nijhuis. ‘Baat het niet, het schaadt in sommige gevallen wel.’ Astrid Kremers wijst nog eens op het belang van aandacht: voor jezelf, de ander, je omgeving en je seksualiteit. ‘Maak tijd voor elkaar vrij. Alles wat aandacht krijgt, groeit. Letterlijk.’
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Oh Magazine (©).
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Met een grotere bijdrage steun je me nog veel meer. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.